Thị trường Chứng khoán, Đầu tư hay Đánh bạc?

Ở Việt Nam, rất nhiều người coi đầu tư vào thị trường chứng khoán là đánh bạc. Vậy nên chỉ có 10% kiếm được tiền từ chứng khoán còn 90% còn lại thì không. Điều khác biệt của số ít những người thành công này so với phần đông còn lại là ở đâu? 

 

Nếu ngồi trước màn hình máy tính chỉ là một chú khỉ và chú ta đã học được cách ấn vào các phím khác nhau để thực hiện lệnh Mua và Bán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán thì cơ hội để chú ta kiếm lời là 50/50. Tuy nhiên, do luôn luôn các khoản phí của công ty chứng khoán, thuế trong tất cả các giao dịch… nên trong dài hạn, kết quả mà chú khỉ này có được vẫn sẽ chỉ là thua lỗ cho dù 50% các giao dịch ngẫu nhiên mà chú ta thực hiện là đúng đắn. Vậy thì tại sao, trong một sòng bạc, nơi mà cơ hội thắng cũng là gần 50/50, các tay chơi lại chỉ lấy lại được 30% tổng số tiền mà họ đã nướng vào đó? Đơn giản là vì mỗi người trong số họ chỉ có một số tiền hữu hạn nào đó và sẽ rời bỏ cuộc chơi khi thua lỗ. Hoặc, khi thắng được một lần, họ lại có xu hướng muốn mạo hiểm để thắng lớn hơn và tiếp tục chơi cho đến khi thua hết sạch. Điểm khác biệt cơ bản của đầu tư so với cá cược chính là khả năng dự báo được các sự kiện diễn ra trên thị trường và biết cách áp dụng chúng vào trong giao dịch. Trên thị trường chứng khoán luôn luôn sẵn có những công cụ phân tích giúp nhà đầu tư hiểu được điều gì đang diễn ra trên thị trường để áp dụng chiến lược đầu tư phù hợp.

Vậy thì tại sao phần lớn các nhà đầu tư khi mới bắt đầu đều gặp thất bại? Yếu tố tâm lý kết hợp với sự thiếu hiểu biết về tâm lý thị trường thường dẫn đến tình trạng nhà đầu tư không nhận ra rằng chính mình đang bị ảnh hưởng bởi điều này, và đang đi lạc khỏi chiến lược đầu tư ban đầu. Khi đó, họ thường có xu hướng giao dịch với rủi ro cao và cuối cùng là chịu thua lỗ lớn. Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng con người luôn có xu hướng đánh giá quá cao khả năng của bản thân. Các nhà đầu tư cá nhân cũng vậy, họ không có đối trọng nào để làm cơ sở so sánh và đánh giá chính mình. Họ sẽ luôn luôn tìm ra lý lẽ để biện minh cho quan điểm của bản thân, bất kể nó đúng hay sai. Kết quả là họ phải trả giá cho những sai lầm của mình. Thị trường luôn luôn biến động, và những ai không biết tự điều chỉnh mình để thích nghi với những biến động đó tất yếu sẽ phải chịu thua thiệt. Mặc dù có những điểm khác nhau cơ bản, giữa đầu tư và cá cược vẫn có một điểm chung, đó là tính chất quyết định của yếu tố thời điểm: khi đã quyết định sẽ mua vào một cổ phiếu nào đó, bạn có thể thực hiện giao dịch ngay hoặc là chờ đợi với hy vọng có được giá tốt hơn. Tuy nhiên, thường thì quá trình chờ đợi sẽ khiến bạn phải trả giá cao hơn, và bạn lại phải lựa chọn giữa việc mua vào với giá đó hay là tiếp tục chờ đợi. Chính vì thế, việc không để bị yếu tố may rủi trong giao dịch kéo đi quá xa là rất quan trọng với nhà đầu tư. Chiến lược vẫn luôn cần được đặt lên hàng đầu.

Sòng bạc, nơi thường được nhiều người liên tưởng đến khi nghĩ về thị trường chứng khoán, thực chất chỉ là việc thực hiện một loạt phép toán xác suất với kỳ vọng âm và là một trò chơi thực sự theo nghĩa đen của từ đó. Thị trường Chứng khoán thì không giống như vậy, nó cho phép người tham gia thu thập dữ liệu và sau đó ra quyết định dựa trên những thông tin thu được mà những thông tin này chắc chắn có ảnh hưởng tới khả năng thành công của họ. Việc phân biệt giữa trò chơi may rủi và đầu tư thực ra dễ hơn bạn tưởng rất nhiều. Hãy cố gắng trả lời ba câu hỏi sau:

1. Bạn có chiến lược đầu tư khi tham gia thị trường chứng khoán hay không?
2. Bạn đã thử áp dụng chiến lược đó trên thị trường thực với một số tiền đầu tư thực chưa?
3. Bạn có đủ vốn để tiếp tục theo đuổi chiến lược đầu tư của mình không?

Một nhà đầu tư chắc chắn sẽ trả lời “có” với cả ba câu hỏi này. Nếu câu trả lời của bạn cho bất kỳ câu hỏi nào ở trên là “không” thì có nghĩa là bạn vẫn chưa thực sự chuyển từ vị thế một người chơi cá cược sang một nhà đầu tư. Hãy nghĩ về một câu hỏi tương tự: Xe ô tô đối với bạn là một thứ đồ chơi hay phương tiện đi lại? Câu trả lời còn tùy thuộc vào bản thân bạn phải không. Đầu tư trên thị trường Chứng khoán có thể là một trò chơi thú vị, nhưng cũng có thể là một công cụ đắt giá để bất kỳ ai khẳng định bản thân mình. Vậy thì, câu trả lời cuối cùng của Duy Nghĩa cho câu hỏi đặt ra từ đầu tiêu đề này là: “Tốt nhất bạn nên chơi cá cược ở sòng bài và đầu tư trên thị trường Chứng khoán”.

Chúc bạn thành công trên con đường đầu tư chứng khoán!

Phạm Duy Nghĩa – Chuyên viên Phân tích và Đầu tư Chứng khoán Cao cấp

Điện thoại / Zalo / Viber: 090 411 6979

Fanpage: Chungkhoanonline.vn

Email: duynghiachungkhoan@gmail.com